چکیده اهداف: شناسایی و گونه ­شناسی فضاهای شهری گمشده در خیابان شهید بهشتی شهر کرج و بررسی میزان تحرک هر یک از این فضاها، اولویت­ برنامه­ ریزی و طراحی برای آن‌ها.
روش­ها: در بررسی نمونه­ ی موردی با رویکرد متخصص ­محور و مبتنی شاخص­های ادبیات نظری، فضاهای گمشده شناسایی و بررسی شده است. درواقع از روش برداشت میدانی مشتمل بر مشاهده، برداشت از فضا و عکس­برداری استفاده شده و با تکمیل چک­ لیست، میزان تحرک هر فضا با نگاه متخصص­ محور ارزیابی شده است.
یافته­ ها: بر اساس ارزیابی فضاها در ابعاد عملکردی، اجتماعی، کالبدی، اجرایی و زیست­ محیطی، 23 فضای گمشده در نمونه­ ی موردی را می­توان به پنج گونه تقسیم ­بندی نمود که عبارتند از: فضای توسعه نیافته، پارکینگ رو باز، فضای فاقد عملکرد، فضای باقی­مانده از توسعه و فضای رها شده در حاشیه­ ی خیابان.
نتیجه­ گیری: بر اساس رویکرد پژوهش، به ­منظور احیا خیابان باید 8 اصل شامل: اصل محصوریت و پیوستگی نما/ هماهنگی فرم و عملکرد/ تنوع و گوناگونی/ زمینه‎گرایی/ سازگاری/ مردم محوری/ ایستایی و پویایی/ دیالکتیک فضای بیرونی و درونی، مورد توجه قرار گیرد.

چکیده بیان مسئله: امروزه بحث آسایش حرارتی به‌عنوان یکی از عوامل مهم در کیفیت فضاهای باز شهری در کنار عوامل کالبدی مطرح شده است. اصولاً شهروندان، تمایل به حضور در فضاهایی دارند که در آنجا احساس آسایش حرارتی داشته باشند. به دلیل تأثیر پارامترهای گوناگون در فضاهای باز شهری که بر روی آسایش حرارتی کاربران تأثیرگذارند و کمبود مبانی مدون در این زمینه، خلق چنین فضایی در یک محدوده شهری، با دشواری‌هایی در تشخیص و تأمین نیازهای حرارتی برای طراحان شهر گردیده است.
یافته‌ها: مطالعات نشان داد که در فضاهای باز محیط شهری به دلیل تأثیر عوامل مختلف نمی‌توان به شرایط مطلق آسایش حرارتی در تمام طول روز دست‌یافت؛ بلکه انتظار می‌رود شرایط آسایش حرارتی برای ساعات مشخصی فراهم شود. برای بهبود آسایش حرارتی در فضاهای باز شهری عناصری همچون، پوشش گیاهی، آب، جهت‌گیری مناسب، نوع مصالح، رنگ، نرخ فعالیت و نرخ پوشش اهمیت می‌یابند. بدیهی است با به‌کارگیری این عوامل و رعایت زمان حضور در فضای باز پیاده‌راه رودکنار، آسایش حرارتی در آن مهیا شود.
روش: پژوهش ازنظر هدف کاربردی- توسعه‌ای است؛ و بر اساس روش تحلیلی است. در این روش جهت بررسی خرد اقلیم مورد نظر از تکنیک شبیه‌سازی با نرم افزا (Envi met) به‌عنوان یکی از کامل‌ترین نرم‌افزارهای شبیه‌سازی در حوزه خرداقلیم‌های شهری، استفاده شده است و مقادیر شاخص آسایش حرارتیPMV (پیش‌بینی متوسط آرا) به کمک شبیه‌سازی در نقاط مختلف مسیر پیاده­راه طراحی شده که شرایط و موقعیت­های متفاوتی دارند، محاسبه شده و تغییرات دو عامل دما و تابش و تأثیر آن بر آسایش حرارتی رودکنار خرم‌آباد لرستان در فصل تابستان، مورد بررسی قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری: نهایتاً مشخص شد که عواملی نظیر انتخاب جهت مسیر حرکت، ساعت پیاده‌روی، عرض پیاده‌راه، وجود درختان و پوشش گیاهی، سایه و آب، همچنین برخی ویژگی‌های کاربران نظیر نرخ متابولیک و فعالیت، نرخ پوشش در میزان آسایش حرارتی در این فصل از سال تأثیرگذار بوده است.

چکیده بیان مسئله: در قرن حاضر، با گسترش شهرنشینی و توسعه‌های شهری، سطوح نفوذ ناپذیر (آسفالت، بتن) نیز افزایش یافته است و این تغییرات موجب شده تا رواناب‌ها در شهر جاری گردند و متعاقبا مشکلاتی از جمله اختلال در عبور و مرور، آلودگی آب‌های پذیرنده، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و شکل گیری سیلاب‌ها را در پی داشته باشند. روش‌های سنتی نیز امروزه کارایی چندانی ندارند و حتی در برخی موارد موجب تشدید این معضلات می‌گردند. از این رو نیاز به روش‌های نوین و خلاقانه به منظور مدیریت رواناب‌ها بیش از پیش احساس می‌گردد.
یافته‌ها: سه رویکرد «طراحی شهری حساس به آب»، «توسعه کم اثر» و «سیستم‌های زهکشی پایدار شهری» از جمله این روش‌های نوین و کارا در زمینه مدیریت رواناب شهری محسوب می‌گردند که مبتنی بر اصول پایداری شکل گرفته‌اند و علاوه بر مدیریت رواناب‌ها، دارای مزایای چندگانه (حفظ شرایط زیست محیطی و تکمیل چرخه آب شهری) نیز می‌باشند.
روش: این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از منظر روش تحلیل، جزء پژوهش‌های نظری محسوب می‌گردد که در آن با بهره بردن از منابع اینترنتی و اسناد کتابخانه‌ای تلاش بر آن است که مفاهیم، اهداف و مزایای سه رویکرد مذکور شناسایی گردند.
نتیجه‌گیری: نهایتا با استخراج اهداف مشترک، میزان موفقیت در تحقق هر هدف، با استفاده از ماتریس مطلوبیت مشخص شده و با توجه به این موارد علاوه بر تدوین مدل مفهومی مدیریت پایدار رواناب شهری، جدول راهبردهای رسیدن به چنین شیوه‌ای نیز احصا شده است.

چکیده بیان مسئله: ارزش‌های مشترک بین ساکنین و شهروندان یک محله از اهمیت بسزایی در داشتن یک ذهنیت جمعی و مشترک برخوردار است. بوجود آمدن ارزش‌های مشترک در محله به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از کیفیت­ها و مفاهیمی که بر این ارزش‌های مشترک تأثیر زیادی دارد، تمایز مکانی محله است. هدف این مقاله بررسی تأثیر میزان تمایز مکانی محله ­ها بر میزان شکل­ گیری ارزش‌های مشترک بین شهروندان است.
روش ها: این پژوهش با استفاده از پیمایش و بر اساس مطالعات میدانی در محله شهر اهواز و بر اساس نظرات 663 نفر از ساکنان محلات منتخب انجام گرفته است.
یافته‌ها: بسیاری از مسائل شهر و آسیب‌ها ناشی از نداشتن ارزش‌های مشترک و ذهنیت جمعی و فهم جمعی مشترک است. محله­ هایی که دارای ویژگی منحصربه‌فرد، تشخص ویژه و تمایز مکانی متفاوت هستند، می­توانند تأمین‌کننده خیلی از کیفیت­ها باشند. ارزش‌های مشترک منجر به درک و فهم مشترک از محله شده، تجارب جمعی و مشترک را ارتقا داده و در نتیجه بر کیفیت زیست محله­ ای و کیفیت زیست شهری اضافه می­کند.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تمایز مکانی محله­ ها به میزان بسیار معنی­ داری منجر به شکل­ گیری و ارتقاء میزان ارزش‌های مشترک و جمعی بین شهروندان می­گردد؛ و تمایز سیمای کالبدی و تشخص محله در این بین از مهم‌ترین عوامل به­ شمار می­ آیند.

چکیده اهداف: هدف از این پژوهش، معرفی الگوی اکوویلیج به‌عنوان رهیافتی کارآمد در جهت پایداری سکونت‌گاه‌های انسانی و پاسخی مناسب به چالش‌های موجود در روستاشهرهایی که در مواجهه با توسعه فیزیکی شهرها قرار گرفته‌اند، می‌باشد.
روش‌ها: روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. بدین‌صورت که در بخش نظری به بررسی و استخراج اصول اکوویلیج‌ها از طریق بررسی و تحلیل متون (روش اسنادی) پرداخته شده و چارچوب مفهومی‌ و اهداف عام توسعه پایدار روستاشهرها مبتنی بر الگوی اکوویلیج تدوین گردیده است. در بخش مطالعات تجربی، مطالعات میدانی و بازدید از محل به‌منظور شناخت بهتر نمونه پژوهش و آشنایی با مسائل آن صورت گرفته و چارچوب طراحی شهری روستاشهر فرحزاد پس از انتخاب گزینه مفهومی ‌برتر بر اساس تکنیک فرایند تحلیل سلسه‌مراتبی تدوین گردیده است.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، الگوی اکوویلیج دارای چهار بعد اصلی ‌زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و هیجده اصل می‌باشد که در روستاشهر فرحزاد، بعد زیست‌محیطی و سپس بعد اجتماعی و اقتصادی دارای بیشترین اهمیت می‌باشند. چارچوب انتخابی روستاشهر فرحزاد بر اساس تکنیک فرایند تحلیل سلسه‌مراتبی، بر مبنای تأکید بر نقش گردشگری و مسکونی روستاشهر و در نظر گرفتن دو محدوده محلی و گردشگری می‌باشد.
نتیجه‌گیری: الگوی اکوویلیج، الگویی همه‌جانبه در راستای توسعه پایدار روستاشهر فرحزاد و روستاشهرهای هدف می‌باشد. اصول و اهداف اکوویلیج هر دو بعد ماهوی و رویه‌ای را در برمی‌گیرد که با فرایندی از پایین به بالا و مشارکت ساکنان و نهادهای محلی انجام پذیر می‌باشد.

چکیده اهداف: در قرن بیست­ و­یکم، با توجه به تغییر پارادایم آموزش عالی در حرکت به سمت رویکرد مسئولیت اجتماعی دانشگاه­ از طرفی، و ماهیت پویا رشته طراحی شهری و هم­چنین چالش­های شهرسازی از طرف دیگر، اهمیت مطالعات آموزشی در این زمینه بسیار ضروری به نظر می­رسد. لذا هدف نوشتار حاضر، ضمن شناسایی شیوه ­های آموزشی رایج در طراحی شهری، فراهم کردن زمینه­ برای بازطراحی برنامه آموزشی طراحی شهری منطبق بر رویکرد مسئولیت اجتماعی است.
روش: برای این منظور، مطالعات مربوط به مسئولیت اجتماعی دانشگاه و هم­چنین مطالعات آموزش طراحی شهری مرور گردید و از طریق گفت ­وگو با برخی متخصصین طراحی شهری، الگوی مسئولیت اجتماعی برای آموزش طراحی شهری پیشنهاد داده شد.
یافته­ ها: یافته­ های پژوهش نشان­ دهنده توجه به چهار شیوه یادگیری- یاددهی شامل آموزش سنتی، پروژه ­محور، خدمات­ محور، و آموزش پایدار در برنامه ­های آموزشی طراحی شهری در مقطع کارشناسی ارشد است. هم­چنین الگوی مسئولیت اجتماعی برای رشته طراحی شهری در چهار بخش ارزش­ها، مدیریت، اعمال، و اثرات تدوین گردید.
نتیجه­ گیری: نگاه مسئولیت اجتماعی می­تواند فرآیندهای دستیابی به توسعه پایدار را تسهیل نماید و با تاکید بر اهمیت اخلاق به تربیت متفکرین دغدغه ­مند و مسئول در این جهت گام بردارد