چکیده طرح مسئله: بررسی و تحلیل چگونگی طراحی فضاها در شهرها که می‌تواند بر شهروندان تأثیرات متفاوتی برجای گذارد. تأثیر فضاهای شهری بیوفیلیک بر میزان استرس افراد، مسئله‌ی این تحقیق است.
اهداف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر مثبت رویکرد بیوفیلیک بر کاهش میزان استرس دارد که این کارایی بتواند در طراحی فضاهای شهری آینده توجه متخصصان را جهت اجرا جلب نماید.
روش: روش تحقیق حاضر، نیمه‌تجربی است. جامعه‌ی آماری پژوهش مشتمل بر 20 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی و ارشد رشته مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در بازه سنی 20 تا 30 سال در سال تحصیلی 1401-1400 است. ابتدا با استفاده از اعلام فراخوان و پرسشنامه دموگرافی سلامت دانشجویان شناسایی شدند و از افراد سالم اندازه‌گیری کمی استرس به کمک مچ‌بند هوشمند در حین مشاهده تصاویر فضاهای شهری بیوفیلیک و غیربیوفیلیک به کمک عینک واقعیت مجازی به عمل آمد. سپس داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: تحلیل نتایج نشان داد، میانگین تغییرات استرس افراد در حین مشاهده تصاویر غیر بیوفیلیک نسبت به بیوفیلیک در دقیقه دو، تقریباً 2/5 واحد بیشتر بوده است. p-Value بین افراد با میزان تحصیلات در حالت بیوفیلیک و استراحت در دقیقه 1 و غیربیوفیلیک در دقیقه 2 و تفاوت عدد استرس در حالت غیر بیوفیلیک با بیوفیلیک در دقیقه 2 معنی‌دار است (p-value=023/0) که این کارایی می‌تواند در طراحی فضاهای شهری آینده مدنظر قرار گیرد.
نتیجه‌گیری: توجه ویژه طراحان شهری در مورد ساختار فضاها و به‌کارگیری تمهیدات استخراجی از مدل بیوفیلیک در مقیاس‌های مختلف می‌تواند موجب طراحی و یا ساماندهی فضاهایی شود که میزان استرس افراد ساکن در شهرها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

چکیده اهداف: مطالعه پیش رو با هدف بررسی میزان بهره‌مندی از رویکرد زیست تقلیدی در خانه‌های روستای کندوان انجام شده تا مشخص شود ایرانیان پیشین که امکانات بسیار محدودتری نسبت به ایرانیان امروز داشته‌اند با توجه به چه معیارهایی سکونتگاه‌ها با پایداری چند صد ساله را طراحی کرده‌اند.
روش‌ها: برای رسیدن به هدف مذکور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی که رویکردی نوین است، شناسایی شد و سپس سکونتگاه‌های روستای کندوان مورد مطالعه قرار گرفتند و با استفاده از مدلی که مؤلفه و معیارهای آن با نرم‌افزار سوپر دسیژنز ارزش‌دهی شده بود، ارزیابی شد تا معیارهای پاسخده اقلیمی در این منطقه شناسایی و تدقیق شوند.
یافته‌ها: معیارهای پاسخده اقلیمی همراستا با هدف پایداری در رویکرد زیست تقلیدی و در سه گروه مؤلفه شکلی، کالبدی و عملکردی در روستای کندوان شناسایی و ارزیابی شدند.
نتیجه‌گیری: خانه‌های کندوان با توجه به پتانسیل خاص اکوسیستم منطقه‌ای طراحی شده‌اند و عواملی که می‌توانند کمک‌کننده در شکل‌دهی چنین مسکن‌های پایداری باشند شناخته شدند. با معرفی معیارها و ارزیابی آنها می‌توان با توجه به میراث ارزشمند گذشتگان و تکنولوژی‌های امروز اقامتگاه‌هایی هماهنگ‌تر با طبیعت و با پایداری بیشتر طراحی کرد.

چکیده بیان مسئله: امروزه یکی از مسائل مهم بافت‌های تاریخی، نمای ساختمان‌های نوساز هستند. ضوابط موجود برمبنای مؤلفه‌های متعددی تدوین شده ­اند تا علاوه بر ایجاد نماهایی متناسب و ­همگون با بستر و ابنیه تاریخی آن محدوده، با یکدیگر نیز هماهنگی داشته باشند؛ این در حالی است که با حضور در محدوده ­های تاریخی شهر، می­توان طیف متنوعی از نماهای نوساز را شاهد بود که از نظر هماهنگی با یکدیگر و همگونی با بستر، در وضعیت مناسبی قرار ندارند.
هدف: هدف نوشتار حاضر شناسایی نقاط ضعف و نواقص ناشی از عدم تحقق اهداف دستورالعمل­های تدوین شده در این زمینه از طریق واکاوی دستورالعمل­های موجود نماسازی در محدوده تاریخی شهر تبریز و بررسی ابعاد تحقق­ پذیری آن می­باشد.
روش: نوشتار حاضر از­ نظر فرایند اجرا، کیفی می­باشد و با بهره­ مندی از روش توصیفی- تحلیلی و ­استناد به متون علمی و انجام مطالعات میدانی به گردآوری منابع پرداخته است.
یافته‌ها: بررسی­ های انجام گرفته حاکی از دو نوع نارسایی عمده (نظری و عملی) در ارتباط با تحقق­ پذیری دستورالعمل­ نماسازی می­باشد.
نتیجه‌گیری: انجام اقدامات لازم در دو حوزه نظری (بازنگری دستورالعمل­ طراحی و اجرای نمای ساختمان‌ها در محور تاریخی- فرهنگی تبریز و تدوین مواردی شفاف و متناسب با ارزش‌ها و پتانسیل­های معماری کشور) و حوزه عملی (ایجاد سیستم­های نوین نظارت بر طراحی و اجرا نماهای نوساز به‌ویژه در حیطه دانش معماری) ضروری است.

چکیده اهداف: هدف اصلی پژوهش، تبیین ارتباط مستقیم و غیرمستقیم بین محیط انسان‌ساخت، افسردگی و تعاملات اجتماعی در قالب مدل مفهومی و ارائه و اولویت‌بندی مؤلفه‌های تأثیرگذار در این رابطه می‌باشد.
روش‌ها: این پژوهش جزء پژوهش‌های توصیفی-تحلیلی می‌باشد و از راهبردهای کیفی و کمی برای دستیابی به هدف پژوهش استفاده شده است. پژوهش دارای 3 بخش اصلی است: در بخش اول، به روش اسنادی، با جست‌وجو در منابع و تحلیل آنها، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم محیط انسان‌ساخت بر افسردگی و مؤلفه‌های تأثیرگذار محیط تبیین گردیده است. در بخش دوم به‌منظور تعیین ضریب اهمیت مؤلفه‌ها، از پرسشنامه متخصصان و روش آنتروپی شانون استفاده شده است. در این راستا در پرسشنامه‌ای از افراد متخصص خواسته شد تا ضریب اهمیت هر یک از مؤلفه‌های تأثیرگذار محیط بر افسردگی را مشخص نمایند. سپس بر اساس داده‌های به‌دست آمده بر اساس نظر متخصصان، وزن مؤلفه‌ها و رتبه آن‌ها به‌دست آمده است. درنهایت در بخش سوم مدل مفهومی پژوهش ارائه شده است.
یافته‌ها: نتایج حاصل از روش آنتروپی شانون نشان می‌دهد که از میان مؤلفه‌های تأثیرگذار محیط، فضاهای سبز و پارک‌ها در محلات مسکونی بیشترین وزن (ضریب اهمیت) را داشته و در رتبه نخست تأثیر بر افسردگی ساکنان محلات شهری قرار می‌گیرد و پس از آن فضاهای همگانی، آلودگی صوتی، امنیت محیطی، کیفیت محیط داخلی، آلودگی هوا و شبکه پیاده حائز اهمیت می‌باشند. بر اساس مدل مفهومی پژوهش، عوامل تأثیرگذار بر افسردگی شامل سه مقیاس خرد (فردی)، مقیاس میانی (جامعه محلی) و مقیاس کلان (بنیادین) می‌باشند که مؤلفه‌های محیط در مقیاس میانی در تعامل با دیگر عوامل مقیاس خرد و کلان، به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر افسردگی ساکنان تأثیرگذارند.
نتیجه‌گیری: با توجه به رتبه‌بندی مؤلفه‌های تأثیرگذار محیط و ضریب اهمیت بالای فضاهای سبز و همگانی، درنظر گرفتن فضاهای طبیعی محلی و پارک‌ها باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و با طراحی مناسب فضاهای همگانی در محله و محیط‌های مناسب برای حرکت عابر پیاده به دور از آلودگی‌های محیطی و جرائم، فرصت‌هایی برای گرد هم آمدن ساکنان محلی ایجاد نمود و انواع فعالیت‌های اجتماعی را در محله امکان‌پذیر ساخت تا از این طریق به کاهش شیوع افسردگی و بهبود سلامت روانی ساکنان محلات شهری کمک نمود.

چکیده اهداف: امروزه گسترش شهرنشینی، با کم­رنگ شدن و یا ازبین رفتن فعالیت­های انسانی در فضای بین ساختمان­ها همراه است. هدف این پژوهش، شناخت ابعاد پیوستگی ساختمان و شهر و چگونگی تسخیر آن توسط شبکه معنا و نهایتا یافتن راه رهایی و مقاومت در برابر این شبکه در قالب پیوستگی درون­ماندگار می­باشد.
روش: روش تحقیق پژوهش حاضر کیفی است، به­گونه­ای که در سطح پارادایم، دارای نگرش رهایی­بخشی است. در سطح راهبرد با تحلیل گفتمان انجام و با بکارگیری تدابیر گردآوری داده، کدگذاری، تحلیل، نمایش، تبیین و زدودن پیاده­سازی می­گردد.
یافته‌ها: یافته ­های پژوهش، حاکی از آن است که عوامل پیوستگی ساختمان و شهر ازطریق شبکه­ای پنهان و در قالب سه مقیاس کلان، واسط و خرد با یکدیگر در ارتباط­اند. بدین ترتیب که مقیاس کلان عوامل معنایی، مقیاس واسط عوامل اجتماعی و مقیاس خرد عوامل کالبدی و کارکردی-رفتاری را شامل می­شود. از این­رو نهادهای اجتماعی به عنوان مقیاس واسط، دارای فرم و فعالیت مشخصی هستند، به­صورتی که پس از شکل­گیری، ارتباط خود با بعد بی­کران را ازدست داده و در قالب نهاد رسمی و درون شبکه معنا به حیات خود ادامه می­دهند، که نهایتا منجر به افزایش کنترل و قدرت، توسعه مالکیت خصوصی و گسست بیشتر ساختمان و شهر می­گردد.
نتیجه­ گیری: در نتیجه و به منظور پیوستگی درون­ماندگار ساختمان و شهر می­بایست، نهاد رسمی برای دستیابی مجدد به عرصه بی­کرانی و تعریف مجدد نهاد اجتماعی غیرفعال گردد و از هر آن­چه شبکه معنا بر مفهوم نهاد مترتب نموده زدوده شود. این امر توسط حضور نا-نهادها در فضای بین ساختمان­­ها محقق می­گردد.

چکیده اهداف: یکی از مهم‌ترین مسائل و چالش‌های پیش روی جوامع در حال توسعه، هویت کالبدی بناها و نمای شهری است. شهرها، تحت تأثیر مدرنیته دچار مشکل هویت هستند و مفهوم هویت شهری در فرآیند شناخت و ادراک، پدیده‌ای چند بعدی و پیچیده را پیش روی ما قرار می‌دهد. این مقاله در پی این سؤال که: چگونه می‌توان راهکار یا دستورالعملی به‌منظور ارتقاء هویت­مندی فرمی و نمای بیرونی معماری در پایتخت و کلان‌شهری مانند تهران تدوین نمود که با سلیقه‌ها و سطح فکری امروزی نیز همسو باشد؟ شکل گرفته است.
روش‌ها: روش تحقیق در این پژوهش کیفی پیمایشی و پژوهش از نوع کاربردی می‌باشد و برای پاسخ به سؤال پژوهش ابتدا از روش کتابخانه‌ای به بررسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری هویت کالبدی بررسی، سپس به‌وسیله پرسشنامه مورد پرسش از کارشناسان و اساتید معماری قرار گرفته است.
یافته ها: جامعه آماری273 نفر از اساتید معماری بوده و در نهایت از بین عوامل مؤثر و دارای بیشترین اولویت، در از بین عوامل مؤثر در هویت کالبدی نماهای بناها استفاده از ترکیب نماهای سنتی و مدرن، استفاده از جزییات و تزیینات در نماها، استفاده از مصالح پایدار، روح زمانه، بهره‌گیری از الگوی گذشته و توجه به تنوع و پرهیز از یکنواختی و همگونی بیشترین تأثیر را داشته است.
نتیجه‌گیری: تفاوت‌های آماری معنی‌داری بین پاسخ‌دهندگان مختلف، در نگرش آنها نسبت به پارامترهای نما (جرم و مفصل، دهانه‌ها، جزئیات معماری و مواد) وجود دارد. این نتایج نشان دهنده تعدد و تنوع گرایش‌ها در عملکرد معماری برای مشاغل مختلف است. همچنین واضح است که دلیل اصلی تفاوت معنی‌دار میان میانگین‌ها مربوط به این است که پاسخ‌دهندگان معتقدند این پارامترها تأثیر قابل توجهی بر تداوم هویت معماری داشته‌اند.

چکیده بیان مسئله: انسان ابتدایی در برخورد با عجایب خلقت در طبیعت و عناصر آن، خود را در برابر جهان و گستردگی‌اش ناچیز و حقیر می‌پندارد. انسان، طبیعت را جاندار می‌داند و برای هر یک از مظاهر هستی، نیرویی ماورایی تصوّر می‌کند. توتم­ها بی‌جان هستند. توتمیسم به سیستم‌هایی برگرفته از نمادها یا بازنمایی وابستگی‌های انسان به حیوانات، گیاهان و اشیاء بنیادی و اعتقادی بشر مبتنی بر توتم مربوط می‌شود.
اهداف: بررسی توتم و توتمیسم از نظر روانشناختی و یافتن یک روش منحصربه‌فرد برای کشف ذهن انسان و تأثیرات بر جای گذاشته در طراحی فضاهای ساخته شده است.
روش تحقیق: بر اساس مطالعات تحلیلی و توصیفی بوده و با مطالعه منابع کتابخانه‌ای، بررسی و تحلیل شده است و بر اساس روابط متقابل و مقایسه میان متغیرهای مستقل و نظریه‌ها و توتم در ادیان مختلف و متغیرهای وابسته تدوین شده است.
یافته‌ها: در شناخت توتم و توتمیسم درک بسیاری از جنبه‌های شگفت‌انگیز حیوانات و گیاهان و اشیاء برای انسان تا حدودی ناممکن به نظر می‌رسید و همین موضوع به تقدّس ‌بخشی آنها انجامید؛ البته تقّدسی که ترس و احترام را به دنبال داشت. چنین نگاه و پنداشتی، باعث پیدایش و رواج باورهایی مانند آنیمیسم و تناسخ و توتمیسم شد.
نتیجه‌گیری: توتمیسم و اعتقاد به توتم و تابو یکی از باورهای باستانی و موضوعی مربوط به تاریخ انسان‌های اولیه بود که از نمونه‌های آغازین ادیان بشر شمرده می‌شود. پیامد عملی این باورها در زندگی انسان‌های اولیه، به پیدایش آیین‌ها و مناسک و اعمالی انجامید که در آن بر اهمیّت جانوران و گیاهان تأکید می‌شد که تأثیرات آنها بر طراحی فضاها و اعتقادات نسل کنونی کاملاً مشهود است.