گفتمان طراحی شهری
فصلنامه علمی _ رتبه ب

ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش زیبایی شناسی زیستی

نویسندگان

پرویز اصلانی 1
فرح حبیب 2
آزاده شاهچراغی 3

1 دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

2 استاد، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

https://doi.org/10.48311/udd.2025.24224
چکیده
اهدف:

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی پرسشنامه سنجش کیفیت زیبایی­ شناسی زیستی بود.



روشها:

روش پژوهش توصیفی-همبستگی مبتنی بر تحلیل عامل تاییدی بوده است. جامعه آماری پژوهش ساکنین محیط ­های مسکونی در محلات خسروآباد، قطارچیان، آغه­ زمان و سرتپوله شهر سنندج بودند. با استفاده از روش نمونه ­گیری در دسترس تعداد 214 نفر به ­عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ­ها پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر چهار مؤلفه زیبایی ­شناسی ادراکی، زیبایی­ شناسی شناختی، زیبایی­ شناسی اجتماعی و زیبایی ­شناسی بیولوژیکی و 13 معیار و 49 زیرمعیار بود. تجزیه و تحلیل داده­ ها با استفاده از تحلیل عاملی تاییدیه مرتبه اول و مرتبه دوم، آزمون t تک نمونه­ ای، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی انجام شد.

یافته­ ها:

یافته­ ها بیانگر تایید ساختار عاملی پرسشنامه کیفیت زیبایی­ شناسی زیستی بود. میزان ادراک از زیبایی ی­شناسی زیستی در مجموع و برحسب ابعاد چهارگانه به­ طور معناداری بالاتر از متوسط بود. بین ادراک افراد نمونه از زیبایی­ شناسی زیستی برحسب سابقه سکونت و محیط­ های مسکونی تفاوت معناداری مشاهده شد.

نتایج:

با توجه به ­یافته­ های پژوهش ساخت و اعتبار چنین ابزاری می­تواند زمینه را برای انجام مطالعات گسترده ­تر و عمیق ­تر در زمینه زیبایی­ شناسی زیستی فراهم کند و به درک بهتر این مفهوم پیچیده کمک کند.

کلیدواژه‌ها

ساخت و اعتباریابی
پرسشنامه
زیبایی‌شناسی زیستی
تحلیل عاملی تاییدی

عنوان مقاله English

Construction and Validation of Biological Aesthetics Measurement Tool

نویسندگان English

Parviz Aslani 1
Farah Habib 2
Azadeh Shahcheraghi 3
1 Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Urban Planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده English


Aims:
The aim of the current research was to investigate the factor structure of the bio-aesthetic quality assessment questionnaire.

Methods:
The descriptive-correlation research method was based on confirmatory factor analysis. The statistical population of the research was the residents of residential areas in Khosroabad, Terechian, Aghehzaman and Sartpoule neighborhoods of Sanandaj city. Using available sampling method, 214 people were selected as a statistical sample.The data collection tool was a researcher-made questionnaire consisting of four components of perceptual, cognitive, social and biological aesthetics and 13 criteria and 49 sub-criteria. Data analysis was performed using first-order and second-order confirmatory factor analysis, one-sample t-test, one-way analysis of variance, and Tukey's post hoc test.

Findings:
The findings showed the confirmation of the factorial structure of the bio-aesthetic quality questionnaire.The level of perception of bio-aesthetics in total and in terms of four dimensions was significantly higher than the average. A significant difference was observed between the perception of the sample of bio-aesthetics according to the residence history and residential environments

Conclusion:
According to the findings of the research, the construction and validity of such a tool can provide the basis for conducting wider and deeper studies in the field of bio-aesthetics and help to better understand this complex concept.

کلیدواژه‌ها English

Construction and validation
Questionnaire
bio-aesthetics
Confirmatory factor analysis
1. Greer, b. (2010). Beauty, Wellbeing & Prosperity , London: Commission for Architecture and the Built Environment.
2. Pakzad, J. $ Saki, E. (2014). Aesthetic Experience of the Environment. Journal of Fine Arts, 19(3), 5-14.
3. Vahid Vahdat Talab, M. (2010). Biological Aesthetics: Investigating the Role of Biological Characteristics in the Aesthetic Judgment of Architectural Works, PhD Thesis in Architecture, Shahid Beheshti University, Faculty of Art and Architecture.
4. Moussavian, S. $ Aminzadeh Goharrizi, B. (2012), Explaining the components of architectural aesthetics based on the audience's experience (Case study: landmark cultural buildings in Tehran), Bagh-e-Nazar Journal, 19(113), 45-62
5. Zeki S (2019), Benty in Architecture: Nova Luxury - Only a Necessity. Architectural Design. 89 (5), 14-19.
6. Hosseini-Nasab, S., Mehdizadeh Seraj, F.$ Khan Mohammadi, M.A, $ Ghamari, H. (2022), Analysis of the aesthetic aspects of Tehran's residential façade, from the perspective of nerve-centered architecture, Manzar, 14(60), 18-29.
7. Andrew L. $ Jonathan S. (2021), Everyday Aesthetics, translated by Shima Bahreini, Tehran: Second edition. Kargdon Publishing House.
8. Jörg Kurt Gruter, (2021), Aesthetics in Architecture, translated by Jahanshah Pakzad, Abdolreza Homayoun, Tehran: Second edition, Shahid Beheshti University Publishers
9. Matthew Carmona (2020), Public Places, Urban Spaces: Different Dimensions of Urban Design, translated by Fariba Gharai et al., Tehran: University of Art Publishers.
10. Saremi, H. $ Baharvand Ahmadi, B. (2019), Aesthetics in Architecture and Urban Planning, First and Last Publications, No. 6-0850-65-622-978: Tehran.
11. J. Douglas Porteous, (2019), Environmental Aesthetics and Landscape Architecture, translated by Leila Agha Dadashi and Morteza Seddigh, Tehran: Kalhor Publishers
12. Tatarkovich, (2002), Form in the History of Aesthetics, translated by Keyvan Dostkhah, Honartabestan, No. 52.
13. Ghometshi, M. (2021). Aesthetic preferences of laypersons and ats relationship with the conceptual properties on building façade design, Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 20(1), 12-28.
14. Joseph, O. O, Adeboye. A. B. Tizema. J. C. & Opaluwa, E. (2020). Shapes And Aesthetic Perception: A Case Study Of University Of Lagos Senate Building Façade. International Journal of Scientific & Technology Research, 9(03), 5 .
15. Dietrich , u. (2020). Human perception and aesthetic of facades in S. Hernández, P. Chias (Eds), Eco-Architecture VII : Harmonisation between Architecture and Nature (pp 71-87). Southampton, UK: WIT Press .
16. Azemati, H. Jam, F. Ghorbani, M., Dehmer, M., Ebrahimpour. R. Ghanbaran, A. & Emmer-Streib, F. (2020). The Role of Symmetry in the Aesthetics of Residential Building Façades Using Cognitive Science Methods Symmetry, 12(9), 1438
17. Yi, Y. K. (2019). Building facade multi-obiective optimization for daylight and aesthetical perception Building and Environment, 156, 178-190.
18. Ghomteshi, M. & Jusan, M. M. (2013). Investigating Different Aesthetic Preferences Between Architects and Non-architects in Residential Façade, Designs Indoor and Built Environment, 22(6), 952-964.
19. White, EV & Gatersleben B. (2011). Greenery on residential buildings: Does it affect preferences and perceptions of beauty? Journal of Environmental Psychology 31(1), 39-98
20. Carlson, A. (2006). Aesthetics and the environment. London: Routledge.
21. Hekkert, P. (2006). ‘Design Aesthetics: Principles of Pleasure in Design’ Psychology Sciences, Vol.48: pp. 157-172.
22. Lavie, T. & Tractinsky, N. (2012). ‘Assessing Dimension of Perceived Visual Aesthetics of Web Sites’ Human-Computer, Vol.60: pp. 269-298.
23. Davies, S., Higgins, K. M., Hopkins, R., Stecker, R., Cooper, D. E. (2009). A Companion to Aesthetics, Blackwell Publishing Ltd.
24. Parsons, G. (2010). Beauty and Public Policy, London: Commission for Architecture and the Built Environment.
گفتمان طراحی شهری
دوره 6، شماره 2
تابستان 1404
صفحه 1-14

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما