بررسی شکل و فرم کلی شهر یزد

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشگاه یزد

چکیده
بررسی شکل و فرم شهر بعنوان یکی از گام­های ابتدایی در فرایند شناخت برای طراحی و برنامه­ریزی هرشهر، از اهمیت چندانی برخوردار است. روش تحقیق مطالعه حاضر، روش تحقیق پیمایش بصری، مبتنی بر تجربه «اسپری رگان[1]»(1965) در بررسی شکل و فرم شهر می­باشد. در این روش مواردی همچون دوره تاریخی، شکل، عوامل نوع شکل، فرم بافت و دانه­بندی، عوامل فرم، عناصر شهری، نمادها و نشانه­ها، خط آسمان، هویت، جهت­یابی، الگوی دسترسی­ها مبنای بررسی شکل و فرم شهر قرار می­گیرد. نتایج حاکی از آن است که شهر یزد دارای 4 محدوده اصلی، متمایز به لحاظ شکل و فرم می­باشد. که عوامل متعددی در تمایز آنها دخیل بوده­اند. این چهار محدوده عبارتند از: محدوده A، این محدوده تقریبا تمامی آنچه تحت عنوان بافت تاریخی به صورت رسمی در شهر یزد وجود دارد را شامل می شود. و شامل بافت بجای مانده در شهر یزد از دوره پیش از اسلام، تا قاجاریه می­شود. محدوده B این محدوده که به لحاظ تاریخی بیشتر به دوره پهلوی و دهه های 60 و 70 مربوط می­شود. خود دارای دو زیر مجموعه B1 و B2 است. رشد شهر در دوره پهلوی و تغییرات آن تا به امروز تحت عنوان محدوده B1 و رشد شهر در دهه­های 60 و 70 شمسی تحت عنوان محدوده B2 بررسی شده است. محدوده C، شامل توسعه­های مربوط به پروژه­های مسکن مهر است و محدوده D شامل توسعه­های پراکنده شهری در دهه­های اخیر می­باشد. ویژگی­های شکلی و فرمی این محدوده­ها مطابق موارد روش پیمایش بصری در مقاله بسط یافته­است


[1] -spreiregen

کلیدواژه‌ها


- Arianpour Kashani, Abbas (1363), Farhang Arianpour, Tehran: Amirkabir.
- Ahmadi, Babak (1374), Truth and Beauty, Tehran: Markaz Publishing.
- Arena, Consulting Engineers (2003), Yazd City Master Plan, Volume 2, Tehran, Yazd Province Housing and Urban Development Organization, Ministry of Housing and Urban Development.
- Armanshahr, Consulting Engineers (2007), Strategic Plan of Yazd Dilapidated Texture, Yazd Province Housing and Urban Development Organization, Parent Company for Urban Development, Urban Ministry
- Batebi, Mohammad Reza (1372), Contemporary Culture of Bateni, Tehran: Contemporary Culture.
- Ching, Francis DK (2001), Architecture, Form, Order, translated by Farshid Hosseini, Tehran: University of Tehran Press.
- Daneshgar, Ahmad (2002), New Persian Culture, Tehran: Hafez Novin.
- Dehkhoda, Ali Akbar (1998), Dehkhoda Dictionary (Volume 8), University of Tehran, Tehran.
- Encyclopedia, Britannica(1997) vol.9, Hay cock press.
- Encyclopedia of Aesthetics(1998) editor in chief, Micheal Kelly, vol.2, entry of formalism, pp 213-225, Oxford.
- Grotter, Jorgkort (2011), Aesthetics in Architecture, sixth edition, translated by Jahanshah Pakzad and Abdolreza Homayoun, Tehran, Shahid Beheshti University Press.
- Habib, Fereshteh (2006), Exploring the meaning of the shape of the city, Journal of Fine Arts, No. 25, 5-14
- Ismailpour, Najma (1997), Land Use Assessment in Yazd, M.Sc. Thesis, University of Tabriz.
- Keramati, Mohsen (1991), Dictionary of Terms and Vocabulary of Visual Arts, Tehran: Chakameh.
- Kalantari, Hossein and Hataminejad, Hossein (2006), Planning the Restoration of the Historical Texture of Yazd, Tehran, Navid Book Distribution Institute.
- Marzban, Parviz (1992), Illustrated Culture of Visual Arts, Tehran: Soroush.
- Masrat, Hossein (1997) Yazd, History Memorial, Yazd: Public Libraries Association, General Directorate of Islamic Guidance of Yazd Province.
- Moein, Mohammad (1363) Moein Culture, sixth edition, Tehran: Amirkabir.
- Molavi, Mehrnaz (2005) Formal analysis of urban space and its philosophical foundations ", Journal of Fine Arts, No. 21, 27-34.
- Malek Sabet, Mohammad Hassan and others (2005) Strategic plan of the historical context of Yazd, Yazd: Yazd City Improvement and Renovation Organization, affiliated to Yazd Municipality.
- Nami, Gholam Hossein (1371), Fundamentals of Visual Arts, Tehran: Toos.
- Pourjafar, Mohammad Reza (1393), Urban morphology textbook, PhD in Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran.