بازنگری معیارهای مطلوبیت خیابان‌های شهری تهران از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: خیابان ولیعصرعج)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده
موضوع این مقاله، مطالعه عوامل و معیارهای مطلوبیت خیابان شهری و توقعات موردنظر شهروندان از آن­است. مسئله تحقیق ناظر به عدم شناخت دقیق مولفه­های مطلوبیت خیابان شهری در سکانس­های مختلف آن­است. گزاره نظری پژوهش این­است که وجود کیفیت در مولفه­های کالبدی، فضایی، معنایی-نمادین و فعالیتی- اجتماعی منجر به ایجاد سرزندگی، خاطره­انگیزی، ایمنی و انعطاف­پذیری به­عنوان ابعاد توقعات شهروندان از خیابان شهری می­شوند. روش تحقیق مقاله شامل روش­های توصیفی تحلیلی و پیمایش می­باشد. شیوه گردآوری داده ­ها مصاحبه با ابزار پرسشنامه باز و نیمه ساختار یافته است. جامعه آماری شهروندان سه سکانس از خیابان ولیعصرعج می­باشد.

نتایج تحقیق نشان دهنده این است که سرزندگی، خاطره انگیزی نقش بسزایی در برآورده شدن توقعات شهروندان از خیابان شهری دارند. دو بعد انعطاف پذیری و ایمنی نقش کمتری از این دو بعد دیگر دارند. نزدیک بودن میزان اهمیت چهار مولفه منجر به مطلوبیت بیشتر می­شود. برای مطلوبیت خیابان شهری، نقش مولفه­های کالبدی، فضایی، معنایی و فعالیتی با توجه به ماهیت سکانس خیابان بسیار متفاوت است ولی موثربودن هر چهار مولفه در ایجاد مطلوبیت و ساختن شخصیت منحصر بفرد خیابان بسیار حائز اهمیت است. مولفه­های کالبدی و فضایی به سرزندگی و ایمنی بیشتر و مولفه­های معنایی و فعالیتی به خاطره­انگیزی و انعطاف­پذیری بیشتر منجر می­شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

Review of utility criteria of Tehran's urban streets from the citizens' point of view (Case study: Valiasr Street)

نویسندگان English

Farhad Mansouri 1
mansour Bemanian 2
1 University of Tehran
2 TMU
چکیده English

The subject of this article is to study the factors and criteria of urban street desirability and citizens' expectations from them. The problem of research is the lack of accurate knowledge of the components of urban street utility in its various sequences. The theoretical proposition of the research is that the existence of quality in the physical, spatial, semantic-symbolic and activity-social components leads to vitality, memory, safety and flexibility as dimensions of citizens' expectations of the urban street. . The research method of the article includes descriptive-analytical and survey methods. Data collection method Interview is an open and semi-structured questionnaire. The statistical population of citizens is three sequences from Valiasr Street.

The results of the research show that vitality and memory play an important role in meeting the expectations of citizens from the city street. The two dimensions of flexibility and safety play a lesser role than these other two dimensions. The proximity of the importance of the four components leads to greater desirability. For the desirability of an urban street, the role of physical, spatial, semantic and activity components is very different according to the nature of the street sequence, but the effectiveness of all four components in creating desirability and creating a unique street character is very important. Physical and spatial components lead to greater vitality and safety, and semantic and activity components lead to greater memory and flexibility.

کلیدواژه‌ها English

vitality
memory
Flexibility
Safety
Body and Space
Activity and Meaning
1. بحرینی، حسین، بلوکی. بهناز، تغابن. سوده (1388) تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
2. بهزادفر، مصطفی؛ رزاقی اصل سینا( 1388) خیابان اصلی: الزامات و توقعات طراحی شهری، فصلنامه معماری و شهرسازی، سال نوزدهم، شماره 63
3. پاکزاد، جهانشاه (1384) راهنمای طراحی فضای شهری، وزارت مسکن و شهرسازی.
4. توسلی، محمود(1371) طراحی فضای شهری ،جلد1 ،مرکز تحقیقات و مطالعات شهرسازی و معمای ،تهران،1371 .
5. جیکوبز، جین(1392)، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ امریکایی، ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
6. حبیبی، سید محسن (1379) جامعه مدنی و حیات شهری، مجله هنرهای زیبا، شماره 7، تابستان 1379 صفحات 22-33. پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران.
7. راپاپورت (1392) معنی محیط ساخته‌شده، ترجمه فرح حبیب، انتشارات سازمان فناوری و اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، تهران.
8. لنگ، جان(1386) آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه علیرضا عینی فر ، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
9. یگانه، منصور، بمانیان، محمدرضا (1394)، معرفت شناسی فازی و سازگاری روش شناختی آن با پژوهش های معماری و شهرسازی، فصلنامه مدیریت شهری 1394 ، پاییز، دوره 14، شماره 40، صفحه 313 تا صفحه 325.
10. یگانه، منصور،بمانیان محمدرضا،عینی فر علیرضا,انصاری مجتبی(1393)، بررسی رابطه مکان مندی فضاهای عمومی شهری با ادراک پیوستگی ساختمان و شهر، فصلنامه مدیریت شهری،پاییز 1393 , دوره 13 , شماره 35 ; صفحات 181 تا صفحه 199.
11. مدنی پور، علی( 1387الف) ، طراحی شهری نگرشی بر فرایند اجتماعی مکانی ، ترجمه فرهاد مرتضایی ، چاپ سوم ، تهران ، انتشارات پردازش و برنامه ریزی شهری شهرداری تهران.
12. دانشپور، سید عبدالهی؛ چرخچیان، مریم، (1386)، فضاهای عمومی و عوامل موثر بر حیات جمعی، نشریه باغ نظر، شماره 7، بهار و تابستان 1386، پژوهشکده نظر، تهران، صص 28-19.
13. حبیب، فرح(1385)، کند و کاوی در معنای شکل شهر ، نشریه هنرهای زیبا ، شماره 25 ، تهران ، دانشگاه تهران.
14. Alexander, C. (1977)," A Pattern Language", Oxford University Press, New York.